woensdag 26 oktober 2016

Pluk, een geweldige clown

Marleen van Os wil wereldwijd mensen helpen.

Boskoop - Clowns zijn ‘hot’ momenteel, maar niet in positieve zin. De horrorclown houdt de gemoederen flink bezig. Marleen van Os (32) is ook clown, maar wil juist licht en vrolijkheid brengen. Mensen even uit de donkere werkelijkheid halen. Ze treedt op voor zieken en gehandicapten, vluchtelingen en weeskinderen. Als Pluk de Clown wil ze mensen helpen.
 “Horrorclowns, dat zijn natuurlijke zieke individuen”, zegt Marleen. “Het heeft niets met het wezen van een clown te maken. Een clown is een archetype, komisch of klunzig, maar nooit angstaanjagend.”
Marleen is geboren en getogen in de Tempel, op de grens van Boskoop en Reeuwijk, en komt uit een boomkwekersfamilie. Ze koos voor een groene opleiding aan de Lagere Tuinbouwschool in Boskoop, maar kwam na enkele omwegen in de zorg terecht. Al jaren werkt ze in de begeleiding van verstandelijk gehandicapten. “Tijdens een maatschappelijke stage kwam ik bij de vestiging van Ipse de Bruggen in Waddinxveen. Het allerlaagste niveau, meervoudig complex gehandicapt. Blind, doof, verlamd en geestelijk op het niveau tot zes maanden. Heel primair dus.” Ze vervolgt: “Veel mensen vinden dat heel zwaar en moeilijk. Ik dacht: dit is wat ik zoek.”
Marleen deed de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk en werkte vervolgens twaalf jaar in Waddinxveen. Zware uitdagingen trekken haar aan, ook als clown.
Wat acht jaar geleden begon met een workshop Clownerie, werd een enorme passie die haar overal ter wereld brengt. “Ik deed die clownsworkshop, omdat ik theater en toneel leuk vind. Meer nog niet op dat moment. Het omslagpunt kwam toen ik op reis ging.” Marleen had zomervakantie. “Ik besloot door Amerika te reizen. Ik had niet echt een plan, maar bedacht dat ik Patch Adams kon opzoeken. Dat is een Amerikaanse arts, die ook clown is. Hij lanceerde het idee om clowns vanuit het circus naar de medische wereld te brengen. Clowns brengen lichtheid en vrolijkheid en dat heeft een positief effect op het herstel van patiënten. Ik heb vrijwilligerswerk gedaan bij zijn project.”
Tijdens haar verblijf zag Marleen een video, die doorslaggevend voor haar was. “In de film was Patch met andere clowns in Kaboel, Afghanistan. Ze bezochten een kinderziekenhuis in oorlogsgebied, met zwaargewonde en getraumatiseerde kinderen. Het waren vreselijke beelden, maar voor mij werd het toen duidelijk. Dit is wat ik wil, mensen helpen als clown.” Ze vervolgt: “Het jaar erop ben ik naar Costa Rica gegaan, om op te treden in de sloppenwijken. Ook ben ik de tweejarige clownsopleiding gaan doen in Amsterdam.”
Marleen heeft sindsdien al veel buitenlandse reizen gemaakt. Ook in Nederland zoekt ze mensen op die ze kan helpen als clown. “Ik treed vaak op voor mensen met een verstandelijke beperking of dementie. Ook voor daklozen of vluchtelingen treed ik op.”
Marleen doet haar clownswerk naast haar baan in de zorg. Haar optredens zijn zonder winstoogmerk en haar reizen betaalt ze uit eigen zak. Daarom wordt ze financieel ondersteund door donateurs via haar Stichting Clownszaken.
Optreden doet ze als haar personage, Pluk de Clown. Hoe anders is Pluk dan Marleen? “Er zijn wel overeenkomsten, maar als clown ben ik een theatraal persoon. Mijn normale gebaren worden versterkt, als het ware uitvergroot. En als Pluk accepteer ik de dingen zoals ze zijn. De overgang van Marleen naar Pluk gaat heel vloeiend. Als ik de neus opzet, ga ik meteen in de transformatie.”
Begin november reist ze af naar Rusland, om de weeshuizen van Moskou en Sint Petersburg te bezoeken. “De omstandigheden daar zijn verschrikkelijk. Het is dan zo fijn dat je die kinderen even uit de donkere werkelijkheid kunt halen, met licht en vrolijkheid. Dat werkt nog lang na, ook als wij al weer weg zijn. Het geeft de kinderen hoop.”